“`html

Avrupa’da Savunma Sanayisinde Büyüme Trendleri ve Şirket Performansları

Rusya-Ukrayna çatışmasının ardından, özellikle Avrupa’daki firmalar savunma sektörüne yönelmeye başladı. Uzmanlar, savaşın patlak vermesiyle birlikte Avrupa’daki savunma sanayisinin giderek daha fazla önem kazandığını ve şirketlerin yatırım stratejilerini bu doğrultuda revize ettiklerini ifade ediyor.

Avrupa devletlerinin askeri harcamalarını artırma kararı, bu alandaki savunma ve havacılık şirketlerinin hisse değerlerinin yükselmesinde etkili bir rol oynadı.

Avrupa Birliği (AB), savunma alanında yeni organizasyonlar ve fonlarla, hem Birliğin hem de üye devletlerin savunma kapasitelerini güçlendirmeyi amaçlıyor.

Diğer yandan, yapılan sözleşmeler, kazanılan ihaleler ve olumlu bilançolar, Avrupa, ABD ve Asya merkezli savunma şirketlerinin borsa performansını destekleyen faktörler arasında yer aldı.

2024 yılı itibarıyla, özellikle iş birliği anlaşmaları, savunma ve havacılık şirketlerinin hisse performanslarını olumlu yönde etkiledi.

Dünya genelinde en büyük 100 savunma şirketinin, 2023 yılında %4’lük bir artışla 632 milyar dolara ulaşan satışları, ABD merkezli 41 şirketin 317 milyar dolarlık silah satışı yapmasıyla desteklendi. Bu rakam, geçen yıla göre %2,5’lik bir artışa işaret ediyor ve toplam satışların %50’sini oluşturuyor.

Uzmanlar, 2023 yılı içindeki bu başarılı satışların, şirketlerin 2024 yılındaki hisse performanslarını da olumlu şekilde etkileyeceğini öngörüyor.

Asya Merkezli Şirketlerden Yüksek Getiri

Geçtiğimiz yıl borsa performansında öne çıkan Japon Mitsubishi Heavy %169,7, Güney Koreli Hanwha Aerospace %153,5, Alman Rheinmetall AG %115,3, İtalyan Leonardo %61,2 ve ABD’li RTX Corporation %37,5 değer kazandı.

Avrupa merkezli birçok havacılık şirketi de yatırımcılarına kazanç sağladı: Airbus %10,7, Fransız Dasault Aviation %10, ABD’li Lockheed Martin %7,2, Fransız Thales %3,5, Birleşik Krallık merkezli BAE Systems %3,4 ve ABD’li General Dynamics %1,5 kazanç sağladı.

Japonya’da meclis, İngiltere ve İtalya ile ortak savunma uçağı geliştirmek için bir koordinasyon kurulu oluşturulması adına hükümete yetki vermişti. Bu projede, Mitsubishi Heavy, BAE Systems ve Leonardo’dan uzmanların görev alması planlandı.

2022 Aralık ayında kamuoyuna açıklanan küresel savaş hava programında, 2027 yılına kadar savaş uçağının tasarımının tamamlanması ve 2035 yılı itibarıyla askeri üslerde konuşlandırılması hedefleniyor.

Mitsubishi Heavy Industries’in, yeni nesil nükleer reaktör tasarımını tamamlamak üzere olduğu ve üretim tesisinin inşaatına başlayabileceği duyurusu da hisselerini olumlu etkiledi.

Şirketin bir parçası olan Mitsubishi Shipbuilding, Japonya’nın ilk metanol yakıtlı RORO kargo gemileri için Toyofuji Shipping ve Fukuju Shipping şirketlerinden sipariş aldı.

Hanwha Aerospace, Ukrayna’daki çatışmalar ve artan ihracat talepleriyle global savunma pazarında önemli bir yer edindi.

Güney Koreli savunma şirketi LIG Nex1 Irak’a karadan havaya orta menzilli “Cheongung-II” füzeleri tedarik edecek. Bu projede “LIG Nex1” füzeleri ve entegre ekipmanları sağlamaya; Hanwha Aerospace de fırlatma rampalarını üretmeye hazırlanıyor.

Rheinmetall AG, 2024 yılında Alman ordusundan 8,5 milyar avro değerinde topçu mühimmatı siparişi aldı. Şirketin, 2026 yılına kadar yıllık %20 oranında bir satış artışı beklediği ifade ediliyor.

Rheinmetall, ayrıca Düsseldorf’taki buz hokeyi kulübü ve Bundesliga takımlarından Borussia Dortmund ile sponsorluk sözleşmesine imza attı.

Bu arada, Rheinmetall’ın hisseleri, İtalyan hükümetinin 20 milyar avro değerinde sipariş alacağı söylenen haberlerle yükseliş kaydetti. İtalyan Leonardo şirketinin, Rheinmetall ile ortak bir firma kurma ihtimali de olumlu etki yarattı.

ABD’li RTX Corporation’ın güçlü mali performansı, şirketin hisselerini desteklerken, Avustralya hükümeti, 2022 yılında 7 milyar Avustralya doları değerinde füzeler alımını duyurdu. Bu füzelerin RTX tarafından üretileceği bildirildi.

Lockheed Martin, Firefly Aerospace’ten 25 roket fırlatma aracı satın almak için bir anlaşma gerçekleştirdi. Ayrıca, Suudi Arabistan hükümeti ile THAAD sistem parçalarının yerelleştirilmesi amacıyla anlaşmalar yaptı.

Ağustos 2023’te Lockheed Martin ve General Dynamics, katı yakıtlı roket motorlarının üretimi için stratejik ortaklık kurduklarını açıkladı. Ayrıca, Terran Orbital’i 450 milyon dolara satın alacaklarını duyurdu.

BAE Systems, Avustralya Kraliyet Donanması’nın ilk Hunter sınıfı ağır fırkateyninin inşasına başladı ve geçen yıl Amfibi Muharebe savaş aracını ABD Deniz Piyadeleri’ne teslim etti.

2022 Temmuz ayında, uluslararası havacılık şirketleri, İngiltere’de düzenlenen Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı’nda Siemens ile 5 yıllık işbirliği yaptıklarını açıkladı. Bu anlaşma, BAE Systems’in havacılık sektöründeki araştırmalarını geliştirmeye yönelikti.

Thales, Ukrayna’ya hava savunma sistemleri sağlamak için Kiev ile sözleşmeler imzaladı. Airbus ise Kasım 2022’de 84 ticari uçağı teslim ettiğini duyurdu.

Boeing Yatırımcılarına Kayıplar Yaşattı

2024 yılı itibarıyla ABD’li L3 Harris Technologies %0,8, Northrop Grumman %0,3 ve Boeing %32 değer kaybetti. Alman Lufthansa’nın hisseleri de %23,7 oranında düştü.

AB Komisyonu, 2024 Temmuz ayında Lufthansa’ya sağlanan 6 milyar avro devlet yardımı ile ilgili bir soruşturma başlattı. Uçak güvenliği ile alakalı devam eden sorunlar, Boeing’in hisse performansını olumsuz etkiliyor.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB), Boeing 737 MAX 9 tipi uçağındaki bir arıza nedeniyle yaptırım uyguladı. Temmuzda, iki uçağın düşmesi ile ilgili ortaya çıkan davalarda 243,6 milyon dolar ödeme yaptı.

Ayrıca, FAA Boeing’in 737 model uçağının oksijen maskesi problemi nedeniyle denetleneceğini açıkladı. Şirketin kötü gelen finansal raporları, hisse performansını daha da olumsuz etkiledi. Boeing, iş gücünü %10 oranında azaltma planları çerçevesinde 396 çalışanını işten çıkaracağını bildirildi.

Ekonomik sıkıntılar da Boeing’in hisselerinde ciddi düşüşe neden oldu. Şirket, nakit akışını sağlamak amacıyla en az 10 milyar dolarlık hisse satışı yapmayı planlıyor. Ayrıca, Jeju Air havayolu şirketine ait Boeing 737-800 yolcu uçağının düşmesi sonucu, Güney Kore’de bu modeldeki uçakların kontrol edilmesi talimatı verildi.

“`